Boşaltım Sistemi Nedir?Vücudumuzda gereksiz halde bulunan maddelerin, vücuttan ve hücrelerden atılmasına boşaltım denilmektedir. Boşaltım sistemi ise, bu döngüyü gerçekleştirmek üzere gereken sisteme denmektedir. Yani boşaltma işini gerçekleştiren sisteme boşaltım sistemi denmektedir. Boşaltım, kanımızda bulunan vücuda ve hücrelere zararlı maddelerin ayrılarak idrar yolu ile vücudumuzdan atılması yolu ile gerçekleşir. Ayrıca, nefes alıp vermek veya terlemede bir çeşit boşaltım yoludur. Boşaltım sisteminde çalışan organları sayacak olur isek, idrar kesesi, böbrekler, sidik kanalı ve üreterlerdir.
Boşaltım Sistemi Hastalıkları Nelerdir?
Boşaltım sistemi hastalıkları, boşaltım sistemimizde bulunan organların görevini yapamayacak şekilde deforme olması veya mikrop kaparak iltihaplanmasıdır. En çok rastlanan boşaltım sistemi hastalıklarını, böbrek iltihaplanması(nefrit), mesane iltihabı, albümin, sistit, üremi, böbrek yetmezliği ve böbrek taşı olarak açıklayabiliriz. Bu hastalıkların neler olduklarını ise aşağıda detaylı olarak bulabilirsiniz.
Böbrek İltihaplanması (Nefrit): Nefrit hastalığı vücudumuzda bulunan böbreklerin iltihaplanmasıdır. Akut ve kronik böbrek iltihaplanması olmak üzere 2 türlü nefrit vardır. Bu iltihap çeşidindeki mikrop, diğer iltihap mikroplarından farklı olmakla birlikte böbreğin dokusuna zarar vererek böbreğin çalışmasını azaltmaktadır.
Akut nefritte, böbreğin bulunduğu yerlerde ani ağrılar oluşmaktadır. Kişi idrara çıktığında ani yanmalarla kendini gösterir. Bazen bir böbrekte bazen de iki böbrekte görülebilir.
Kronik nefritte ise, akut nefritin sonrasında oluşmaktadır. Akut nefrit tedavi edilmemiş veya fark edilmemiş ise kişide kronik nefrit oluşmuştur.
Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği akut ve kronik olmak üzere iki çeşittir. Bu hastalıkta kişide bulunan böbrekler faaliyetlerini tam olarak yapmamaktadır. Kişinin böbrek yetmezliğine yakalanıp yakalanmadığını öğrenmek için, kanda bulunan üre ve kreatin oranın bilinmesi gerekir.
Böbrek Taşı: İdrar yollarındaki iltihaplanma sonrası tıkanma durumu oluşmuş ise, idrar yolu ile dışarı atılamayan zararlı maddeler vücudumuza çöker ve böbrek taşlarını oluşturur.
Mesane İltihabı (Sistit) : Sistit denilen boşaltım sistemi hastalığıdır. İdrar kesesinin yani mesanenin iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Bu yüzden bu hastalığa, mesane ya da idrar kesesi iltihaplanması da denilmektedir.
Albümin: Böbreklerimizdeki idrarı süzmeye yarayan kapsüllerin görevlerini tam olarak yerine getirmemesi nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır.
Üremi: Kişideki böbreklerin üreyi ayrıştıramaması nedeniyle ortaya çıkan bir boşaltım sistemi hastalığıdır. Bu hastalık nedeniyle kandaki üre oranı yükselir.
NEFRONLAR
***Böbreklerde idrarı oluşturan en küçük üniteler nefronlardır. Her bir böbrekte bir milyonun üzerinde nefron bulunmaktadır.
*** Tek bir nefronun yapısı ele alınıp incelendiğinde ; çift yapraklı bowman kapsülü içine yerleşmiş kapiller damarların oluşturduğu glomerul yumağı ve tübülüslerden oluştuğu görülmektedir. Nefronların glomerul yumağı, kanın filtre edildiği (süzüldüğü), tübüler ise idrarın oluşturulduğu bölümdür. 
***Glomeruluslarda, bowman kapsülüne giren afferent arteriyol, kapsül içinde kapiler damar yumağını oluşturduktan sonra, bowman kapsülünü efferent arteriyol olarak terk eder. Kan glomerulusların kapiler bölgesinde afferent arteriyol(getirici atar) ile getirilir, gelen kan burada süzüldükten sonra efferent arteriyol (götürücü atar) ile götürülür. Afferent arteriyol ile glomerulustan ayrılarak kıvrımlı boru üzerinde kılcal damar ağı oluşturur.
*** Nefronların tübüler kısmı bowman kapsülünden başlayarak; proksimal tübül, henle kulpu, distal tübül ve toplayıcı kanallar olmak üzere 4 bölümden oluşmaktadır. Bowman kapsülüyle glomerulus birlikte malpigi cisimciği adını alır. Bowman kapsülünden proksimal tübülüse ulaşan süzüntü; henle kulbunu, distal tübülüsü geçip toplayıcı kanallara ulaştığı zaman idrar haline dönüşmektedir. Oluşan idrar önce böbreklerin pelvis bölgesinde toplanır buradan da üreterler içine gönderilir.
Boşaltım Sistemi Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
Boşaltım sistemi hastalıklarında birçok hastalığa özgü belirtiler görülebilir. Ancak genel belirtiler;
• İdrar yapmak için sık sık tuvalete çıkma
• Terleme hissi ve yüksek ateş
• Karın kısmında ve kasıklarda şiddetli ağrılar. Bu ağrılar bazen makat kısmında da görülebilir.
• Kişide yorgunluk
• Kişinin idrarının yaparken oluşan yanma ve ağrı hissi
• Bulantı ve kusma
• İdrardan kan gelmesi
• İdrardaki bulanıklık ve kötü kokulu olması
• El ve ayak kısımlarında ödem
• Kişinin idrara hiç çıkamama
Şeklinde sıralanabilir.
Boşaltım Sistemi Hastalıklarının Tedavisi nasıl yapılır?
Genel olarak dikkat edilmesi gereken kurallar vardır. Bunlar;
- İdrar yollarını ve böbrekleri soğuğa karşı korumak,
- Temizliğe gereken önemi göstermek,
- Günde en az 2-3 litre su içmek şeklinde maddelendirilir.
Genelde boşaltım sistemi hastalıklarının tedavisi ilaçla yapılmaktadır. İltihap söktürücü ilaçların yanında mutlaka ağrı kesici ilaçlar alınır. Eğer kum taş gibi nedenlerle boşaltım sistemi hastalıkları meydana gelmiş ise tedavi biraz daha zorlaşır. Kum ve taş gibi faktörlerin mutlaka vücuttan uzaklaştırılması gerekir. Bunun için
1. İlk olarak kişiye perhiz uygulanır. Özellikle böbreğin süzme sorunlarında, kişinin bazı besinleri kesinlikle tüketmemesi gerekir. Bunların hangi besinler olduğunu doktor belirler.
2. İlaç kullanılır.
3. Lazer veya ses dalgalarıyla taş kırılır. Kumun düşmesine yardımcı olunabilir.
4. Açık ameliyat yoluyla taş bulunduğu boşaltım sistemi organından alınır.
5. Alternatif olarak şifalı bitkilerden yararlanılabilir.
Boşaltım sistemi hastalıklarına karşı Şifalı bitkiler.
- Üzüm, Pırasa ve Enginar: Böbrek kumu ve taşı düşürülmesine yardımcı olmaktadır.
- Badem: Mesane ve böbrek iltihaplarını iyileştirmeye yardım eder.
- Bakla, Çilek, Isırgan Otu, Maydanoz: İdrar yollarını temizler.
- Turp: Böbreğimizde bulunan mikropları yok eder.
- Ayrıkotu: Böbrekteki ve mesanedeki taşları düşürmeye yardımcı olmakla birlikte iyi bir idrar söktürücüdür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder